هوادهی گسترده EAAS یکی از روش های پرکاربرد برای تصفیه فاضلاب به شیوه های بیولوژیکی می باشد که زیرمجموعه ای از روش های لجن فعال به شمار می رود. اساس این روش استفاده از میکروارگانیسم ها برای از بین بردن مواد آلی موجود در پساب های صنعتی و بهداشتی بوده و هوادهی گسترده با تجهیزات مختلف در آن اهمیت ویژه ای دارد. فرآب تدبیر؛ تولیدکننده محصولات تصفیه فاضلاب در ادامه روند تصفیه با روش EAAS را بررسی نموده و مزایا و معایب و کاربرد آن را شرح خواهد داد.
تصفیه فاضلاب با هوادهی گسترده چیست؟
در تصفیه فاضلاب روش های مختلف فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی کاربرد دارد و هر یک دارای ویژگی های خاصی هستند. از مهم ترین این روش ها می توان به استفاده از میکروارگانیسم ها و باکتری های هوازی و بی هوازی برای تجزیه مواد آلی اشاره نمود. باکتری های هوازی برای رشد و زنده ماندن به اکسیژن، آب و مواد غذایی نیاز دارند. هوا و اکسیژن مورد نیاز با تجهیزات هوادهی شناور و سطحی تامین شده و مواد غذایی آنها مواد آلی محلول در پساب ها می باشند. هوادهی گسترده EAAS (Extended Aeration Activated Sludge) بر همین اساس عمل نموده و تنها تفاوت آن با روش لجن فعال معمول استفاده از هوادهی بیشتر و شدیدتر می باشد.
در حالت کلی در این روش تصفیه، ابتدا مواد جامد معلق با آشغالگیر جمع آوری شده و در مخزن هوادهی که حجم آن دو برابر روش لجن فعال می باشد هوادهی انجام میشود. در نهایت در مخزن ته نشینی لجن ها به مرور ته نشین شده و بخشی از آنها که حاوی مقدار زیادی از باکتری می باشند مجدد به حوضچه هوادهی برگشت داده میشوند. برگشت لجن به مخزن هوادهی باعث میشود تا سرعت تصفیه تا حد زیادی بهبود پیدا کند. بر همین اساس می توان بخش های مختلف تصفیه با هوادهی گسترده EAAS را به صورت زیر بیان کرد:
- پیش تصفیه و جمع آوری مواد جامد با آشغالگیر
- هوادهی با انواع سیستم های هوادهی شناور و سطحی و عمقی
- زلال سازی و مخزن ته نشینی و برگشت بخشی از لجن به مخزن هوادهی
- گندزدایی و تصفیه شیمیایی
روند تصفیه با هوادهی گسترده EAAS
با توجه به ساختار و بخش های مختلفی که برای تصفیه به این روش معرفی شد، فرآیند تصفیه با جزئیات کامل به صورت می باشد:
- مواد جامد معلق در پساب ها به منظور افزایش راندمان سایر بخش ها و جلوگیری از مسدود شدن تاسیسات تصفیه در گام های بعد با آشغالگیرهای مکانیکی و دستی جمع آوری میشوند.
- در مخزن هوادهی گسترده که دو برابر مخازن روش های معمول لجن فعال در نظر گرفته شده، دیفیوزرها و سیستم های هوادهی عمقی و شناور استفاده میشود. ورود مقدار زیاد هوا به درون پساب ها شرایط بهتری را برای رشد و تکثیر باکتری ها فراهم می کند. هر چه باکتری های بیشتری در مخزن رشد و تکثیر پیدا کنند، مواد آلی بیشتری توسط آنها تجزیه و مصرف میشود.
- حجم بالایی از باکتری ها پس از مصرف مواد آلی به همراه لجن های تولید شده از مواد تجزیه شده به مخزن ته نشینی پمپاژ میشوند. باکتری ها پس از لخته شدن سنگین شده و در کف مخزن ته نشین خواهند شد. این لجن ها منبع بسیار ارزشمندی برای تصفیه بیولوژیکی بوده و به همین دلیل بخشی از آنها به عنوان لجن برگشتی RAS به مخزن هوادهی برگشت داده میشود. مابقی لجن به عنوان لجن مازاد WAS تخلیه خواهد شد. به دلیل اهمیت لجن برگشتی، در برخی از تصفیه خانه ها در مرحله راه اندازی EAAS از بذر لجن سایر تصفیه خانه ها استفاده میشود.
- پساب های تصفیه شده به روش بیولوژیکی در این مرحله دارای آلاینده های متعددی بوده و در واحد گند زدایی از مواد ضدعفونی کننده شیمیایی در آنها استفاده میشود.
شرط انتخاب روش هوادهی گسترده برای تصفیه فاضلاب
در انتخاب روش های مناسب برای تصفیه پساب ها فاکتورهای مختلفی باید بررسی شوند. از مهم ترین آنها فاکتورهایی همچون BOD و COD و همچنین دبی و میزان پساب تولیدی در بازه زمانی مشخص می باشد. عدم توجه به این فاکتورها در نهایت می تواند منجر به انتخاب روش های نامناسب شوند. بر همین اساس، در شرایطی می توان روش هوادهی گسترده را برای تصفیه انتخاب کرد که موارد زیر در آنها تایید شود:
- BOD یا میزان اکسیژن خواهی بیولوژیکی 0.5 برابر COD باشد.
- حداقل فاضلاب تولیدی در شبانه روز 10 تا 500 متر مکعب باشد
- میزان اکسیژن خواهی شیمیایی پساب ها یا COD حداکثر 1000 میلی گرم بر لیتر باشد.
مزایای تصفیه فاضلاب با روش هوادهی گسترده
از مهم ترین مزایای این روش ها برای تصفیه پساب ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- راندمان تصفیه با این روش بسیار بالا و حدود 90 درصد می باشد.
- به دلیل استفاده از هوادهی گسترده حجم بالایی از مواد آلی با این روش از بین رفته و نوسانات مواد آلی تاثیری بر عملکرد آنها ایجاد نمی کند.
- حجم لجن تولید شده در این روش بسیار کمتر از روش لجن فعال معمول می باشد.
- در شرایطی که روند تصفیه به طور کامل در یک پکیج پیاده سازی شود، فرآیند تصفیه بدون بو انجام میشود. علاوه براین، نصب این تجهیزات در مدت زمان کوتاهی صورت میگیرد.
- پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی به این روش دارای بدنه فلزی بسیار مقاوم در برابر تماس با مواد خورنده می باشند. با توجه به شرایط محیط مورد نظر می توان روند تصفیه را با مخازن بتنی نیز پیاده سازی نمود.
- در صورت پیاده سازی صحیح و استاندارد این روش، فاکتورهای BOD بین 10 تا 30، TSS بین 10 تا 30، TP و NH3-N کمتر از 2 میلی گرم بر لیتر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که برای دست یافتن به این فاکتورها استفاده از مواد شیمیایی نیز ضروری می باشد.
معایب هوادهی گسترده EAAS
علیرغم مزایای متعددی که این روش ها برای افزایش کیفیت پساب های بهداشتی و صنعتی دارند، ویژگی های منفی نیز در آنها مشاهده میشود که عبارتند از:
- فرآیند بیولوژیکی پیاده سازی شده در این روش امکان حذف فسفر و دی‌نیتریفیکاسیون را دارا نمی باشند. به منظور افزایش کیفیت پساب ها و حذف این مواد نیاز به تجهیزات جانبی و زلال سازها می باشد.
- نوسانات دمایی بر راندمان این روش تاثیر زیادی ایجاد می کنند.
- با توجه به اینکه مخزن هوادهی در این روش دو برابر روش های معمول می باشد، به همین دلیل از نظر اقتصادی هزینه بر خواهد بود.
- استفاده از تجهیزات هوادهی سطحی و شناور و عمقی نیاز به انرژی زیادی داشته و به همین دلیل این روش برای تصفیه خانه های بزرگ با پساب تولیدی زیاد کاربرد ندارد.
کاربرد تصفیه فاضلاب با هوادهی گسترده
با توجه به فاکتورهای BOD و COD که اهمیت زیادی در انتخاب روش تصفیه دارند، از تجهیزات و پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی با روش هوادهی گسترده می توان برای موارد زیر استفاده نمود:
- تصفیه فاضلاب بیمارستان ها و واحدهای درمانی
- تصفیه فاضلاب صنعتی کارخانجات
- تصفیه فاضلاب مجتمع های مسکونی، کمپ های آموزشی و مجتمع های ورزشی و تفریحی
- تصفیه فاضلاب کارخانجات تولید مواد غذایی و صنایع لبنی
- تصفیه فاضلاب صنایع تولید کاغذ
ویژگی های تجهیزات تصفیه با روش هوادهی گسترده EAAS
- مخزن و بدنه این پکیج ها از فلزهای مقاوم در برابر مواد خورنده و فشار و نوسانات دمایی تولید میشود. برخی از این مخازن بتنی می باشند.
- در پکیج های EAAS اجزایی از قبیل انواع هواده های سطحی، عمقی و شناور، بلوئرها، تجهیزات متعادل ساز، آشغالگیر و خردکن ها، اسکیمر برای جمع آوری لخته های معلق، پمپ برای برگشت لجن، مواد گند زدا و ضد عفونی کننده، لوله و تاسیسات و تابلو برق استفاده میشود.
- محاسبه ظرفیت و اندازه مخازن تصفیه و هوادهی با توجه به میزان پساب تولیدی در شبانه روز و در نظر گرفتن استانداردها انجام میشود.
- مخزن و پکیج EAAS برای عایق شدن در برابر شرایط آب و هوایی مختلف حداقل 15 سانتی متر از سطح زمین فاصله دارند.
- دستورالعمل های تعمیر و نگهداری از این تجهیزات توسط تولید کننده ارائه می گردد. در مدت زمان استفاده لازم است روند تصفیه و اندازه گیری فاکتورهای مختلف با دقت و بر اساس دستورالعمل ها انجام شود.
- غلظت MLSS ، اکسیژن محلول DO و شاخص حجم لجن SVI از جمله موارد مهمی می باشند که باید به طور مرتب اندازه گیری شوند.
طراحی و تولید تجهیزات هوادهی گسترده
فرآب تدبیر یکی از بزرگترین تیم های تولید کننده تجهیزات مختلف مورد استفاده برای روش های گوناگون تصفیه پساب می باشد. این مجموعه به صورت سفارشی تجهیزات تصفیه با روش هوادهی گسترده را طراحی و با بهترین متریال تولید و در محیط مورد نظر نصب می کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان فروش فرآب تدبیر تماس بگیرید.
