روش های تصفیه فاضلاب در هر یک از مراحل تصفیه فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی با توجه به نوع آلاینده های موجود در آنها متفاوت می باشد. در تعیین هر یک از این روش ها ابتدا شاخص های کیفی، شرایط دمایی و محیطی و تجهیزات در دسترس بررسی و در نهایت بهترین گزینه ها انتخاب و پیاده سازی میشوند. فرآب تدبیر؛ تولیدکننده محصولات تصفیه فاضلاب در ادامه رایج ترین روش ها برای تصفیه پساب های صنعتی را بررسی و ویژگی های آنها را شرح خواهد داد.
تفاوت فاضلاب صنعتی و پساب چیست؟
به کلیه آب هایی که پس از مصرف برای مواردی خاص کیفیت اولیه خود را از دست می دهند پساب گفته می شود. بخش عمده پساب از آب تشکیل شده است. برای تهیه پساب باید فاضلاب مورد تصفیه قرار بگیرد تا بخش عمده ای آب قابل استفاده به نام پساب در صنایع مختلف اعم از کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار بگیرد. این درحالی است که فاضلاب به هیچ عنوان نمی تواند قبل از تصفیه مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین به فاضلاب تصفیه شده ای که بخش عمده آن را آب تشکیل داده باشد پساب می گویند.
معایرهای انتخاب روش های تصفیه فاضلاب صنعتی
در محیط های صنعتی مواد آلاینده مختلفی وارد فاضلاب شده و برخی از آنها شامل مواد رادیواکتیو، ذرات روغنی و بنزین و نفت، مواد شیمیایی و فلزات سنگین و مواد آلی و کربنات ها و غیره می باشند. هر یک از این مواد و آلاینده ها به شیوه های مختلفی قابل تجزیه و حذف می باشند. از مهم ترین معایرها در انتخاب روش مناسب برای تصفیه فاضلاب های صنعتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نوع مواد آلاینده و مواد آلی
- شاخص های BOD، COD، TSS و غیره
- میزان قلیایی یا اسیدی بودن فاضلاب بر اساس اندازه گیری PH
- شرایط دمایی محیط و پساب ها
- کاربرد نهایی پساب ها پس از تصفیه و میزان کیفیت مورد نظر برای فاضلاب های خروجی
روش های فیزیکی تصفیه پساب های صنعتی
پس از اندازه گیری tss و تعیین میزان ذرات جامد معلق در پساب ها، با استفاده از تجهیزاتی همچون آشغالگیر و کلاسیفایر و دانه گیرها تکه های بزرگ و معلق جمع آوری میشوند. در انتخاب تجهیزات مورد استفاده برای این روش ها لازم است اندازه و ابعاد ذرات جامد معلق بررسی شوند. به عنوان مثال، اگر هدف جمع آوری شن و ماسه و دانه میوه های موجود در فاضلاب های صنعتی می باشد، با کلاسیفایر و سایر تجهیزاتی دانه گیری می توان این کار را انجام داد. در غیر این صورت، تکه های بزرگ با کمک آشغالگیرهای مکانیکی و دستی قابل حذف می باشند.
برای بهبود راندمان سایر روش های تصفیه فاضلاب صنعتی، در ورودی حوضچه های تصفیه خانه تجهیزات آشغالگیر نصب میشوند. عدم انجام صحیح این مرحله باعث میشود به سایر تاسیسات تصفیه خانه آسیب های جدی وارد شده و لوله ها مسدود شوند.
روش بیولوژیکی تصفیه فاضلاب صنعتی
بسیاری از مواد آلی موجود در پساب ها و نیترات و فسفر را می توان به کمک میکروارگانیسم های هوازی تجزیه کرد. یکی از اصلی ترین روش های تصفیه فاضلاب صنعتی، استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی می باشد. این روش ها دارای تنوع بسیار زیادی بوده و اساس کار همه، فراهم کردن شرایط برای تجزیه مواد آلی به کمک باکتری ها است.
باکتری ها پس از مصرف مواد آلی به مرور به یکدیگر متصل شده و با بقایای مواد آلی تجزیه شده مانند لجن در کف حوضچه تصفیه ته نشین خواهند شد. در حالت کلی روش های بیولوژیکی برای تصفیه پساب های صنعتی را می توان به دو گروه زیر تقسیم بندی نمود:
تصفیه بی هوازی
در این روش ها باکتری ها در شرایط بدون هوا مواد آلی را تجزیه نموده و منجر به بهبود شاخص های کیفی میشوند. پرکاربردترین روش های بی هوازی برای تصفیه این پساب ها شامل UASB، ABR و UAFB می باشند. در روند تصفیه بی هوازی هیدرولیز، اسیدوژنز و متانوژنز صورت میگیرند.
روش های تصفیه هوازی فاضلاب صنعتی
اغلب روش های بیولوژیکی برای تصفیه پساب های صنعتی، هوازی بوده و با کمک میکروارگانیسم های هوازی انجام میشوند. در این روش ها با کمک تجهیزات هوادهی اکسیژن مورد نیاز برای رشد و تکثیر باکتری های فراهم می گردد و راندمان بسیار بالایی در حذف آلاینده ها دارند. هوادهی گسترده EAAS، SBR، رآکتور بیولوژیکی غشایی MBR، CSAS و لجن فعال اختلاط کامل CMAS و CPF از رایج ترین روش های هوازی برای تصفیه پساب ها می باشند.
با توجه به اینکه هر یک از این روش ها ممکن است محدودیت هایی در روند تصفیه داشته باشند، به همین دلیل روش های ترکیبی نیز ارائه شده اند. از جمله روش های ترکیبی می توان به فرآیند A2O و AO اشاره نمود که فرآیندهای هوازی و بی هوازی و غیر هوازی را در کنار هم استفاده می کنند تا نیترات و فسفر با بالاترین راندمان حذف شوند.
روش های شیمیایی تصفیه فاضلاب صنعتی
استفاده از مواد شیمیایی تصفیه آب و فاضلاب با توجه به نوع آلاینده ها شرایطی را فراهم می کند تا زلال سازی به بهترین نحو انجام شود. در این روش ها از تجهیزات چربی گیر DAF و غیره به همراه مواد منعقد کننده مانند پلی الکترولیت و غیره استفاده میشود تا ذرات کلوئیدی معلق با بارهای همنام در کمترین زمان به هم متصل و ته نشین شوند. علاوه براین، در این روش ها از مواد ضد عفونی کننده و گندزدا از قبیل کلر و ازن نیز استفاده میشود.
پیاده سازی روش های تصفیه فاضلاب صنعتی
در حالت کلی نمی توان مشخص کرد که کدام یک از این روش ها می توانند بهترین انتخاب برای بهبود کیفت فاضلاب های صنعتی باشند. بلکه مجموعه ای از هر یک از روش های فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی در نهایت به بهترین خروجی منتهی خواهند شد. با توجه به اینکه پیاده سازی هر یک از این روش ها به صورت جدا زمان بر و هزینه بر می باشد، اغلب واحدهای صنعتی از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی برای این منظور استفاده می کنند. این پکیج ها مجموعه ای از روش های مختلف را در مخازن فلزی بسیار مقاوم با بدنه قوی پیاده سازی نموده و بدون ایجاد سر و صدا و بوی آزاردهنده در نهایت روند تصفیه انجام خواهد شد.
فرآب تدبیر با علم بر ویژگی های هر یک از روش های تصفیه فاضلاب صنعتی، نه تنها آنها را در قالب پکیج ارائه داده، بلکه در محیط های رو باز با حوضچه های بتنی و سیمانی نیز پیاده سازی می کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان فرآب تدبیر تماس بگیرید.
